Ale szczególnie interesująca jest ewolucja Luchino Viscontiego, zwłaszcza że w jego twórczości teoretyk zawsze dominuje nad artystą. W roku 1948 Visconti nakręcił film Ziemia drży, który jest jednym z utworów najbardziej konsekwentnie realizujących poetykę neorealizmu. Wszystko w tym filmie stanowi protest przeciwko sztuczności sztuki: zarówno bohaterowie, posługujący się dialektem sycylijskim, którego nie rozumie nawet włoski widz, a który reżyser ostentacyjnie podaje bez tłumaczenia (lepsze jest coś niezrozumiałego, co przez swoją dokumentalną autentyczność może zyskać bezwzględne zaufanie widowni, aniżeli coś zrozumiałego, lecz posądzanego o artyzm), jak typy postaci, fabuła oraz struktura narracji.
