NASYCENIE ŚWIATA ZNACZENIAMI

Sztuka nie odzwierciedla po prostu świata na zasadzie martwego automatyzmu lustra; przekształcając obrazy świata w znaki — nasyca świat znaczeniami. Znaki nie mogą nie mieć znaczenia, nie mogą nie przekazywać informacji. Dlatego to, co w obiekcie uwarunko­wane jest niejako przez automatyczne związki świata materialnego, w sztuce stanowi rezul­tat swobodnego wyboru artysty i tym samym uzyskuje wartość informacji. W świecie niear­tystycznym, w świecie przedmiotu, wypowiedź: „Ziemia znajdowała się w dole, a niebo w gó- rze” (jeśli opisujemy wrażenie obserwatora znajdującego się na ziemi, a nie lotnika) jest banalna i żadnej informacji nie dostarcza, po­nieważ nie ma alternatywy nieabsurdalnej. Ale w filmie Grigorija Czuchraja Ballada o żołnie­rzu (1959), gdy faszystowski czołg ściga ucie­kającego ostatkiem sił Aloszę — obraz na ekra­nie zostaje odwrócony o 180°: czołg pełznie te­raz po górnej krawędzi ekranu gąsienicami do góry, a jego wieża zwisa nad opadłym w dół niebem.