KOŃCZĄC ROZWAŻANIA

Kończąc rozważania na temat tych dwóch typów znaków, odnotujmy jeszcze jedną ich właściwość: znaki przedstawiające odbieramy zazwyczaj jako „w mniejszym stopniu znaki” niż słowa. Dlatego przeciwstawiają się one sło­wu także w opozycji: „mogą być narzędziem oszustwa — nie mogą być narzędziem oszus­twa”, w myśl znanego porzekadła: „lepiej jeden raz zobaczyć, niż sto razy usłyszeć”. Słowo mo­że być zarówno prawdziwe, jak fałszywe, a ry­sunek przeciwstawia się mu od tej strony w takim samym stopniu, w jakim świadomość współczesna przeciwstawia rysunkowi foto­grafię.Między znakami przedstawiającymi i umow­nymi zachodzi jeszcze jedna, istotna dla nas jróżnica: znaki umowne łatwo podlegają synta- gmatyzacji, układają się w szeregi. Formalny charakter ich planu wyrażenia sprzyja wyod­rębnianiu elementów gramatycznych, elemen­tów, których funkcja polega na zapewnianiu prawidłowych, z punktu widzenia danego sys­temu językowego, połączeń słów w zdania.